Ekstremalnie wysokie ceny paliw, jakie utrzymują się w ostatnim czasie, sprawiają, że wiele osób przesiada się m.in. na rower. Dobrze, że powstaje też od dłuższego czasu coraz więcej rozwiązań, które pomagają przemieszczać się rowerem (bądź hulajnogą) poza jezdnią, po której poruszają się samochody. Ze względu na różnicę prędkości wojna pomiędzy rowerzystami a "samochodziarzami" jest chyba coraz bardziej żywa. Zatem każde odseparowanie tych dwóch potoków pojazdów jest jak najbardziej na plus. Jednak, nie zawsze rowerzyści z tej infrastruktury chcą skorzystać, a wówczas walka o miejsce na drodze potrafi przybrać bardzo niebezpieczną formę.

Oczywiście, poza niekorzystaniem z dróg dla rowerów, przewinień rowerzystów jest cała masa. Ale dziś chciałem skupić się tylko na tym jednym - czy za każdym razem przeganiający kierowcy mają rzeczywiście rację i czy zrobiono wszystko, aby rowerzysta faktycznie usunął się z drogi?

Zacznijmy od tego, kiedy rowerzysty na drodze być nie może (podkreślam: nie może, a nie "nie musi"). Oczywiście pierwsza rzecz, to znak zakazujący ruchu rowerom. Druga: autostrady i drogi ekspresowe. I tu uwaga! Nawet wielopasmowa droga krajowa, którą można jechać 100 km/h (przez wielu starych kierowców określana kategorią "droga szybkiego ruchu") nie zabrania sama z siebie poruszania się po niej rowerem!

Ale wracając do zakazów... Art. 33 ustawy "Prawo o ruchu drogowym", ustęp 1. wyraźnie wskazuje, że kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Z tego pośrednio wynika zakaz jazdy jezdnią, jeśli wzdłuż drogi prowadzi droga dla rowerów. Ale już tutaj pojawia się pierwsza zastanawiająca i mylnie interpretowana kwestia - droga pieszo-rowerowa oznaczona znakiem C13/16 dzielonym poziomo - z definicji nie jest to z pewnością droga dla rowerów, a co więcej - rowerzysta na tak oznaczonej drodze musi ustępować pierwszeństwa pieszym. Czy więc ma on obowiązek korzystania z niej w myśl art. 33? Wydaje się, że nie. I albo to było celowe działanie ustawodawcy, albo o czymś tu zapomniał, szczególnie, że odwołując się do rozporządzenia w sprawie znaków i sygnałów drogowych, §40, ust. 1 czytamy: (...) Kierujący rowerami są obowiązani do korzystania z tak oznakowanej drogi, jeżeli jest ona wyznaczona dla kierunku, w którym oni poruszają się lub zamierzają skręcić. Czyli jednak tak, rowerzyści mają obowiązek korzystania nawet z dróg pieszo-rowerowych, jednocześnie zabraniając poruszania się po jezdni.

W tym kontekście nie jest już zagadką znak C13/16 dzielony pionowo, czyli droga pieszo-rowerowa z wyznaczonym pasem ruchu dla rowerów, gdyż analogiczne rozwinięcie znajdujemy w ustępie 2. w/w paragrafu rozporządzenia.

Dlaczego jednak nie zostało to uwzględnione w Ustawie? Cóż, to kolejny przykład na to, jak dużo dziur ona zawiera i jak bardzo jest niedopracowana, a to rodzi pole do błędnych interpretacji.

Skoro już wiemy, w jakich sytuacjach rowerzysta ma znaleźć się poza jezdnią, to dlaczego - nawet jeśli poprawnie interpretuje wszystkie przepis - czasem tak nie jest? Otóż kwestia wskazania tego rowerzyście często jest traktowana po macoszemu. Drogi potrafią "pojawiać się" w sposób, który uniemożliwia swobodne dotarcie do niej w danym miejscu (np. zaczynająca się droga dla rowerów po lewej stronie, jednocześnie poprowadzona linia podwójna ciągła przez jezdnię, która zabrania przejechania na lewą stronę i dotarcie). Poza tym, według mnie, gdy zaczyna się taka droga, to na jezdni powinien być wyraźny znak wskazujący na ten fakt! Na przykład znak B-9 z tabliczką pod spodem, która wskaże, jak dostać się do drogi dla rowerów. Rowerzysta najzwyczajniej w świecie może nie dostrzec znaku C13 znajdującego się daleko po lewej stronie jezdni!

Problemem jest też koniec takiej drogi, gdy rowerzysta nie może powrócić z tych samych powodów na jezdnie i zostaje on "uwięziony". Tymczasem każdy początek i koniec drogi powinien być skonstruowany w taki sposób, aby móc legalnie wykonać wjazd i zjazd z takiej drogi. Nie mogą one zaczynać się i kończyć przy przejściu dla pieszych przy skrzyżowaniu, czy w zupełnie losowych miejscach. Tymczasem właśnie najczęściej taka sytuacja występuje. Totalnie pozbawione są sensu także drogi, które w danym kierunku wiodą dosłownie przez 20 metrów (często obszar jakiegoś skrzyżowania), po czym odbijają w zupełnie inną stronę. Zgodnie z przepisami, rowerzysta ma obowiązek skorzystać z tego fragmentu. Pół biedy, jak jest po prawej stronie, ale gdy znajduje się po lewej i na dodatek nie ma przewidzianych miejsc do poprawnego wjazdu i opuszczenia, to nie należy dziwić, że te rozwiązania są po prostu ignorowane przez rowerzystów.

Omawiając temat poruszania się rowerem, nie sposób nie wspomnieć o jeszcze jednym kuriozalnym zapisie w Ustawie. O ile po oznakowaniu drogi dla rowerów można jakoś wywnioskować, czy jest jedno, czy dwukierunkowa, o ile o pasach dla rowerów wyraźnie napisano, że mogą one być wyznaczone tylko w jednym kierunku, to jest jeszcze jeden zapis "spychający" rowerzystę z jezdni - obowiązek korzystania z pobocza - art. 16 ust. 5: Kierujący (...) rowerem (...) [jest obowiązany] poruszać się po poboczu, chyba że nie nadaje się ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniałby ruch pieszych. Ale co jeśli droga ma pobocze tylko z lewej strony? Co wówczas jest ważniejsze - ten zapis, czy zapis nakazujący poruszanie się możliwie blisko prawej krawędzi? Czy pobocze jest jednokierunkowe, czy dwukierunkowe dla rowerów? To kolejna dziura w przepisach, którą by należało jak najszybciej załatać!

Tymczasem życzę wszystkim jak najwięcej wyrozumiałości dla innych (z obu stron) oraz bezpieczeństwa, poszanowania i przestrzegania przepisów przez wszystkich!