Nieznajomość prawa nie jest usprawiedliwieniem - tą łacińską maksymę znają nie tylko prawnicy, ale chyba wszyscy; i chyba wszyscy się z nią zgadzają. Przecież nie można uniewinnić osoby tyko na podstawie tego, że nie wiedziała, że dokonuje czynu zabronionego.

Tylko co z tego, kiedy zgoda z taką sentencją nie idzie w parze z jej wypełnianiem? Oto rozmawiałem z jedną osobą, która pomstowała odebranie uprawnień do poruszania się samochodem wszystkim, którzy jadą prawym (zewnętrznym) pasem ronda od samego początku nawet, gdy chcą zawrócić (co istotne: w sytuacji, gdy przed wjazdem na rondo pasy nie mają oznaczonych kierunków ruchu). Przepisy w żaden sposób nie zabraniają takiego poruszania się. Co więcej - opuszczenie ronda z pasa wewnętrznego wymusza ustąpienie pierwszeństwa tym, co jadą zewnętrznym. I nie można zakładać, że skoro ktoś wjechał prawym pasem, to nie wybierze trzeciego czy czwartego zjazdu z ronda.

Prosząc o wskazanie miejsca, gdzie zabrania się w takiej sytuacji jazdy pasem zewnętrznym, w odpowiedzi otrzymałem tylko jakieś artykuły pisane przez nieznanych autorów, którzy mówili coś o udrażnianiu ruchu, obyczajach... Ale w ani jednym przypadku nie podparli się tym, co w sposób podstawowy organizuje ruch na rondzie: Ustawie Prawo o Ruchu Drogowym.

Zostałem więc zapytany, po co w takim razie jest ten drugi pas. Odpowiedziałem, że ot choćby po to, by wyprzedzić. Reakcja? "Wyprzedzać? Na skrzyżowaniu? Chyba cię poj***o!". Zapytałem więc, co w takim razie stoi w artykule 24. ust. 7 pkt. 3 wspomnianej Ustawy. A wiedząc, że nie ma tu pola do interpretacji, uzupełniłem retorycznym "i kto tu powinien mieć odebrane prawo jazdy?".

Ta dyskusja pchnęła mnie dalej. Postanowiłem na jednym z popularnych w Polsce portali opublikować ankietę, zadając pytanie: "Czy choć raz w życiu przeczytałeś Ustawę Prawo o Ruchu Drogowym?". Odpowiedzi można udzielać anonimowo, co na pewno dodaje wiarygodności wynikom. A są one zatrważające!

Tylko niespełna co czwarty odpowiadający zadeklarował, że przynajmniej raz w życiu przeczytał Ustawę! Pozytywnym jest fakt, że w tej grupie mniejszość stanową ci, co przyznali się do czytania tylko przed egzaminem na prawo jazdy (9% z wszystkich ankietowanych). Płynie stąd wniosek, że jeśli ktoś chce przeczytać, to często wraca do tego tekstu. Może szukając nowości, może chcąc odświeżyć swoją wiedzę, a może wtedy, gdy zachodzi potrzeba rozwiania wątpliwości. Wszystkie te przypadki są chwalebne i godne naśladowania!

Warto zwrócić przy tym uwagę, że Ustawa ta jest napisana w miarę prostym językiem, który nie zawiera zbyt wielu niuansów prawno-słownych. W zasadzie każdy człowiek, którego inteligencja pozwala na uczestnictwie w ruchu drogowym, nie powinien mieć większych problemów z przyswojeniem sobie zapisów tego dokumentu.

Pozostałe 76% osób czerpie wiedzę wyłącznie z telewizji, internetu, od znajomych, lub uważa, że wiedza przekazana na kursie prawa jazdy jest zupełna i wystarczająca. Zgroza! Tym bardziej, że wśród tych osób są tacy, co swoją wątpliwą wiedzę przyjmują za pewnik uznając się przy tym za kogoś obeznanego z zasadami ruchu drogowego lepiej od innych. Formułują potem na tej podstawie błędne tezy, które puszczone w świat są przyjmowane przez naśladowców; tezy nie poparte żadnym zapisem prawnym, a jedynie opinią innych im podobnych.

Jednak to nie koniec. Wśród tych, co przyznali się do omijania szerokim łukiem Ustawy znalazło się też 18% osób, które nie posiadają prawa jazdy, więc stwierdziły, że znajomość tego aktu prawnego w ogóle nie jest im potrzebna. Tymczasem Prawo o Ruchu Drogowym nakłada określone zachowania nie tylko wobec osób wykorzystujących uprawnienia do poruszania się pojazdami mechanicznymi. Ustawa ta dotyczy także rowerzystów (którzy, aby się poruszać po drogach, nie muszą udowadniać swojej wiedzy przed nikim!) oraz pieszych, którzy poruszają się po drogach (nie mylić z jezdnią) i tym samym uczestniczą w ruchu drogowym! Owszem, jest to tylko kilka spośród wielu artykułów. Ale może tym bardziej warto by było poświęcić 15-20 minut czasu, by się z nimi zapoznać?

Niestety, te wyniki bardzo często przekładają się na to, z czym spotykamy się na drogach. Niebezpieczne zachowania to tylko wierzchołek. Bardzo częste nieuzasadnione agresje słowne, czasem nawet fizyczna napaść wynikająca tylko z przekonań i wątpliwej wiedzy zaczerpniętej od znajomych czy z internetu. Wiele kolizji kończy się wzywaniem policji, która rozstrzygnąć ma sprawę, która - dla osoby znającej przepisy - jest banalna i bezdyskusyjna. I to nie tylko w przypadkach, gdy spotyka się dwóch kierowców o odmiennych poglądach. Bywają nawet przypadki, gdy żaden z kierowców nie ma pojęcia, kto może być winny zaistniałej sytuacji! Zapytani o przepisy wzruszają wymownie ramionami.

Dlatego zachęcam - zanim zaczniecie dyskusje, wygrażanie innym i szerzenie opinii - upewnijcie się najpierw, czy Wasza wiedza jest wystarczająca i czy pochodzi z samego źródła, jakim jest Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym lub zapisy rozporządzeń np. w/s Znaków i Sygnałów Drogowych. Dopiero mogąc posiłkować się aktami prawnymi, które są jedyną słuszną i obowiązującą podstawą prawną regulującą ruch na drodze, dyskutujcie, nauczajcie i przekonujcie, że jest to jedyne źródło wytyczające zasady ruchu drogowego!